Amerikan dolarının ABD dışında Avrupa piyasalarında oluşan piyasasına eurodolar piyasası denir. Eurodoların 2 temel özelliği vardır.
- Eurodolar kısa dönem ödemelerde zorunluluktur.
- Eurodolar Amerika dışındaki bankalarda kullanılır. Bankaların yabancı banka (Avrupa bankası) olması gerekmiyor. Onlar genellikle Amerikan bankalarının Avrupa’daki şubeleridir. Bundan başka para yatıranlar (hesap açanlar) herhangi bir ülkeden olabilir. Hesap sahiplerini sıralarsak, Avrupa merkez bankası, Avrupalı ve Avrupalı olmayan firmalar, hane halkları, Amerikan bankaları ve o bölgede yaşayanlar.
Eurodolar piyasasında eurobond adı verilen uzun vadeli tahvilleri vardır. Avrupa piyasasında tedavülde bulunan bu tahviller (eurotahvil) Amerikan doları cinsinden yaratılmıştır.
Eurodolar terimi, son yıllarda özellikle 1979’li yılların sonlarından itibaren yanlış anlamda kullanılmaya başlanmıştır. Çünkü eurodolar, işlemi yapan Avrupa bankalarının operasyonları ve faaliyetleri genişlemiş, borç verme ve hesap açma faaliyetleri doların dışında diğer Avrupa paraları, örneğin pound, Alman markı gibi paralar cinsinden yapılmaya başlanmıştır. Bu gelişmeler Avrupa paraso, Avrupa piyasası ve Avrupa bankasının doğmasına yol açmıştır. Kural olarak bu piyasada yapılan bütün işlemler dolar cinsinden yapılmaktaydı. Ama piyasanın genişlemesiyle piyasadaki işlemler Alman markı, İngiliz poundu, Japon yeni gibi değişik para birimleri cinsinden yapılmaya başlanmasıyla Eurodolar piyasası Avrupa dışında, Hong Kong, Singapur gibi ülkelerde de yaygın uygulama alanı bulmuştur. Kısacası başlangıçta Amerikan dolarının Avrupa piyasasında faaliyette bulunmasıyla ortaya çıkan eurodolar piyasası zamanla Avrupa dışındaki önemli finans merkezlerinde faaliyet alanı bulmuştur.
Eurodolar (Eurocurrency) Piyasasının Gelişimi
1960 ile 1970 arasındaki dönemde eurodolar piyasası hızlı büyüdü. Eurodolar piyasasının gelişmesinin temel sebepleri arasında Amerikan dolarının anahtar para olarak üstlendiği özel pozisyon önem taşımaktadır. Uluslararası para sisteminin doların çevresinde şekillenmesi yanı sıra doların uluslararası ödemelerde kullanımının yaygınlığı ve piyasadaki gücü nedeniyle doların uluslararası para fonksiyonunu üstlenmesi eurodolar piyasasının gelişmesini hızlandırmıştır.
Diğer yandan ülkelerin para piyasasına müdehale amacı olarak Amerikan dolarını kullanmaları bu oluşumun yaygınlaşmasını hızlandırmıştır. Amerikan dolarının üstlendiği bu rol Amerika Birleşik Devletleri dışında bütün Avrupa piyasalarında da gerçekleşmesinin nedeni Avrupa para piyasalarının Amerikan para piyasasına göre daha cazip olmasından kaynaklanmıştır.
Amerikan Merkez Bankası – FED sermaye çıkışlarını sınırlamak amacıyla yaptığı düzenlemeler eurodoların Avrupa piyasalarının gelişiminin hızlanmasına neden olmuştur. FED ulusal sınırlar içinde bulunan Amerikan bankalarının verdiği en yüksek faiz oranına tavan belirler. Bu belirlenen tavan Avrupa bankalarının verdiği en yüksek faiz oranının oldukça gerisinde kaldığından fon arz edenler dolar fonlarını Avrupa’daki bankalarda ve Avrupa’daki finans piyasasında yani eurodolar piyasasında ve eurobanklarda değerlendirir. Eurodolar piyasasına eurodolar fonlarının gelişi karşılıklı olarak dünya ticaretinin gelişimi sağlamış olup bu gelişim sürekli olmuştur.
